|
Η βλάστηση, τα δάση και τα λιβάδια του Γράμου
Η δασική βλάστηση |
Το μεγαλύτερο μέρος του Γράμου καλύπτεται από πυκνά δάση. Το
τοπίο συμπληρώνεται από λιβάδια, αραιά δάση και μικρές
καλλιεργημένες εκτάσεις. Σχετικά εύκολα θα διακρίνουμε τέσσερις
βασικές ζώνες:
|
Σε όλες αυτές τις ζώνες, συναντάμε συνολικά πάνω από 487 είδη φυτών,
αριθμός εξαιρετικά μεγάλος για ένα μόνο βουνό και μάλιστα 21
από αυτά είναι ενδημικά, δηλαδή υπάρχουν μόνο στον Γράμο ή στη
γύρω περιοχή.
|
|
|
- Παραποτάμια (ή αζωνική) βλάστηση:
Στις κοιλάδες και τις ρεματιές
σκλήθρα, ιτιές και άλλα δέντρα σχηματίζουν πλούσιες κοινότητες
πυκνής παραποτάμιας βλάστησης, η οποία συχνά παίρνει τη
χαρακτηριστική μορφή της "στοάς". Συναντάμε ακόμα και πιο σπάνια
δέντρα, όπως σφεντάμια, φλαμουριές και φτελιές.
- Ζώνη δρυός:
Πάνω από τις ρεματιές κυριαρχούν τα διάφορα είδη
βελανιδιάς, σχηματίζοντας θαμνότοπους ή δάση, συνήθως μαζί με
άλλα φυλλοβόλα δέντρα.
- Ζώνη μαύρης πεύκης και οξιάς:
Κοντά στα 1.000 μ., ξεκινάνε τα
υψηλά παραγωγικά δάση της μαύρης πεύκης και πιο ψηλά (με
χαρακτηριστική περιοχή τις Αρρένες) τα δάση της οξιάς. Σε κάποιες
πιο ψυχρές και υγρές ρεματιές συναντάμε και έλατα. Στα μεγαλύτερα
υψόμετρα ευδοκιμούν τα ρόμπολα (ή λευκόδερμη πεύκη) το πιο
ανθεκτικό κωνοφόρο της Πίνδου.
- Τα δάση αραιώνουν και τελικά σταματάνε, επειδή το χιόνι, που
καλύπτει το έδαφος για πολλούς μήνες το χρόνο, το κρύο και ο αέρας
εμποδίζουν την ανάπτυξη ακόμα και των πιο ανθεκτικών δέντρων.
Τη θέση τους καταλαμβάνουν τα αλπικά λιβάδια, ίσως τα πιο
χαρακτηριστικά, εκτενή και όμορφα της χώρας. Πολύτιμοι θερινοί
βοσκότοποι εδώ και αιώνες, αυτά τα αλπικά λιβάδια φιλοξενούν ταυτόχρονα
μια σπάνια, για τα ελληνικά δεδομένα, χλωρίδα από μικρά
φυτά και αγριολούλουδα.
|
|
|
Οι αλπικές λίμνες και ο Αλιάκμονας
Γκιστόβα και Μουτσάλια
|
Στα αλπικά λιβάδια του Γράμου, σε ύψος 2.350μ., βρίσκεται η αλπική λίμνη
με το μεγαλύτερο υψόμετρο στην Ελλάδα, η Γκιστόβα. Κρυμμένη σε μια
μικρή κόγχη ανάμεσα στις ψηλότερες κορυφές του Γράμου, ακριβώς πάνω
στη γραμμή των συνόρων, η Γκιστόβα διατηρεί τα νερά της όλο το χρόνο και
αποτελεί ένα σπάνιο για τα ελληνικά δεδομένα τύπο οικοτόπου. Παρακάτω,
στα 1.730 μ., στην περιοχή Επάνω Αρρένα, συναντάμε άλλη μια ορεινή διπλή
λίμνη, τα Μουτσάλια, η οποία βρίσκεται κοντά στα όρια της ζώνης των δασών (άνω δασοόρια), σε μια περιοχή γεμάτη με πυκνά δάση οξιάς. |
|
Ο Αλιάκμονας
Ο Αλιάκμονας, το μεγαλύτερο ελληνικό ποτάμι, πηγάζει από τα αλπικά λιβάδια
του Γράμου. Από δεκάδες πηγές αναβλύζει παγωμένο και κρυστάλλινο
νερό και σχηματίζει ένα λαβύρινθο από μικρά ρυάκια που κυλούν μέσα από
λιβάδια, μέχρι να ενωθούν στην κοιλάδα του Γράμου. Το ποτάμι διασχίζει
το φαράγγι Καταφίκι, όπου βρίσκεται και μια σπηλιά που χρησιμοποίησαν
οι αντάρτες στον Εμφύλιο ως Νοσοκομείο, περνά μέσα από παραποτάμια δάση
και εγκαταλελειμμένους οικισμούς ώσπου να φτάσει στην εντυπωσιακή
κοιλάδα του Νεστορίου, με τις κάθετες βραχώδεις πλαγιές. |
|
|
|
|
|
English version |
|